W związku ze skargą otrzymaną w dniu 25 maja 2012 r. do Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego na indywidualną interpretację przepisów prawa
podatkowego z dnia 9 marca 2012 r. znak: IPTPP1/443-1048/11-2/MS w
przedmiocie podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku
czynności przeniesienia prawa własności nieruchomości gruntowej w drodze
zamiany, w ramach odszkodowania za przejęty grunt, doręczonej w dniu 13
marca 2012 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu
Ministra Finansów w trybie art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012
r., poz. 270) oraz na podstawie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w
związku z § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca
2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów
prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770 ze zm.), uwzględnia
skargę w całości, w związku z czym zmienia zaskarżoną indywidualną
interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 9 marca 2012 r. znak:
IPTPP1/443-1048/11-2/MS, uznając stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.
Uzasadnienie
W
dniu 19 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie
pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej
sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z
podatku czynności przeniesienia prawa własności nieruchomości gruntowej w
drodze zamiany, w ramach odszkodowania za przejęty grunt.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
Na
podstawie decyzji Burmistrza Miasta zatwierdzającej podział
nieruchomości stanowiącej własność osób fizycznych, zostały wydzielone
m. in. działki przeznaczone pod budowę dróg, które zgodnie z art. 98
ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) przeszły z mocy prawa na
własność Gminy Miasta. Przejęta działka o powierzchni 843 m
2 należała do osoby fizycznej, niebędącej zarejestrowanym podatnikiem VAT.
Stosownie
do art. 98 ust. 3 ww. ustawy, za działki gruntu wydzielone pod drogi
publiczne, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między
właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis
art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie
dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego
odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących
przy wywłaszczaniu nieruchomości. Natomiast, zgodnie z art. 131 ust. 1
ww. ustawy, w ramach odszkodowania właścicielowi nieruchomości może być
przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna.
Właściciele w protokole uzgodnień z dnia 9 sierpnia 2011 r. wyrazili zgodę na przyznanie im działki zamiennej o pow. 823 m
2,
bez dopłat pieniężnych, w ramach przysługującego im odszkodowania za
grunt przejęty pod budowę dróg. Na powyższe przyznanie nieruchomości
zamiennej również wyraziła zgodę w swojej uchwale Rada Miejska.
Zaproponowana
przez Gminę Miasta działka do zamiany jest niezabudowana. Jej wartość
wg. sporządzonego operatu szacunkowego wynosi 44.647 zł netto. Dla
powyższej działki brak jest obowiązujących ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego oraz nie zostały wydane decyzje o
warunkach zabudowy czy lokalizacji inwestycji celu publicznego. Zgodnie z
zapisami Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego Miasta zatwierdzonego uchwałą rady Miejskiej z dnia 25
kwietnia 2002 r., działka ta znajduje się w terenach zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej. Z rejestru ewidencji gruntów i budynków
wynika, że jest to grunt rolny sklasyfikowany jako RVI.
Aktualnie
czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku o towarów i usług jest
powołany do obsługi Gminy – Urząd Miejski, który posiada nadany numer
NIP. Gmina Miasta nie posiada własnego numeru NIP i nie jest
zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług. Urząd rozlicza
podatek VAT od wszystkich czynności podlegających opodatkowaniu oraz
składa miesięczne deklaracje VAT-7. Faktury VAT sprzedaży wystawiane są
przez Urząd a na fakturach będących dowodem zakupu jako nabywca również
występuje Urząd.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie.
Czy
przeniesienie prawa własności nieruchomości gruntowej w drodze zamiany,
w ramach odszkodowania za przejęty grunt, korzysta ze zwolnienia od
podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i
usług...
Zdaniem Wnioskodawcy, nieruchomość oznaczona w ewidencji
gruntów jako grunt rolny, ale dla której nie ma aktualnego planu
zagospodarowania przestrzennego, nie jest opodatkowana podatkiem VAT,
korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o
podatku od towarów i usług. Stosownie do treści powołanego przepisu,
zwolniona jest od podatku dostawa terenów niezabudowanych innych niż
tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.
W przypadku braku
aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego działki będącej
przedmiotem zamiany w ramach przysługującego odszkodowania, wiążące
powinny być zapisy w ewidencji gruntów i budynków. Nieruchomość w
ewidencji gruntów sklasyfikowana jest jako grunt rolny, dla celów
podatku VAT uznać należy, iż jest to teren niezabudowany inny niż tereny
budowlane lub przeznaczone pod zabudowę i dostawa przedmiotowej działki
będzie zwolniona z podatku VAT.
Nie mają znaczenia zapisy w
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, gdyż
studium nie jest przepisem prawa miejscowego i może być w dowolnym
momencie zmienione przez Radę Miasta. W razie braku aktualnego planu
zagospodarowania przestrzennego wiążące są zapisy w ewidencji gruntów i
budynków. Stanowisko takie potwierdza NSA w następujących orzeczeniach,
np. z 15 kwietnia 2008 r. (II FSK 372/07), z 29 czerwca 2006 r. (II FSK
1505/05) oraz WSA w Rzeszowie w wyroku z 9 sierpnia 2011 r. (I SA/Rz
368/11).
Podobna sprawa była przedmiotem sporu, który rozstrzygnął
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2011 r.
(sygn. I FSP 8/10). Omawiany problem wyglądał następująco.
W dniu 8
lipca 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację
indywidualną znak: IPPP1/443-1120/08-2/AW, w której uznał stanowisko
Wnioskodawcy za nieprawidłowe wskazując, że sprzedaż przedmiotowej
nieruchomości będzie wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem
od towarów i usług określonego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Powyższa
transakcja winna być opodatkowana na zasadach ogólnych stawką podstawową
zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, z uwagi, iż studium jako akt o wyższym
stopniu ogólności od pozostałych urządzeń planistycznych wykorzystywany
na szczeblu gminnym wyznacza przedmiotowe granice, w jakich ma nastąpić
wiążące, zarówno władze, jak i obywateli, ustalenie przeznaczenia
poszczególnych terenów oraz sposobów zagospodarowania i zabudowy.
Przedmiotowa
interpretacja była przedmiotem skargi, złożonej przez Wnioskodawcę.
Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 4 lutego
2009 r., sygn. akt I SA/ Łd 1423/08 uchylono zaskarżoną interpretację.
W
wydanym orzeczeniu Sąd uznał, że „(…) w momencie dokonywania sprzedaży
dla przedmiotowego terenu nie było obowiązującego planu zagospodarowania
przestrzennego, co wynika zarówno z wniosku skarżącego, jak i
interpretacji organu. W tej sytuacji, decydujące znaczenie w sprawie
będzie miał wypis z rejestru gruntów, z którego wynika, że przedmiotowa
działka stanowi grunt orny.” Opierając swe orzeczenie na powyższym
założeniu WSA uznał, iż przedmiotowa dostawa spełnia wymogi uprawniające
do zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1
pkt 9 ustawy o VAT i uznał zaprezentowane w wydanej interpretacji
indywidualnej stanowisko za sprzeczne z powołanym przepisem.
Powyższy
wyrok był przedmiotem rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu
Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 17 stycznia 2011 r. sygn. akt I
FPS 8/10 oddalił skargę kasacyjną wniesioną przez Dyrektora Izby
Skarbowej w Warszawie.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż
skarga kasacyjna Organu nie zasługuje na uwzględnienie. Ponadto
wskazał, że „w świetle art. 43 ust 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004
r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze
zm.) przy zastosowaniu art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. –
Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086) w
sytuacji braku planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o
warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla klasyfikacji terenu
niezabudowanego, wiążące są zapisy ewidencji gruntów i budynków, a nie
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Brak zatem podstaw aby uznać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w
zaskarżonym wyroku dokonał błędnej wykładni art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy
o VAT”.
Z podobnym stanowiskiem zgodził się Dyrektor Izby
Skarbowej w Warszawie w wydanej interpretacji nr
IPPP1/443-1120/08/11-6/S/AW z dnia 1 lipca 2011 r., w której Gmina
powołała się na ten sam wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W
dniu 9 marca 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w
imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną znak:
IPTPP1/443-1048/11-2/MS uznając stanowisko Wnioskodawcy za
nieprawidłowe.
W treści interpretacji stwierdzono, że zamianę
nieruchomości w świetle ustawy o podatku od towarów i usług traktuje się
jako odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Natomiast w celu określenia czy dany grunt jest przeznaczony pod
zabudowę należy odwołać się do przepisów zawartych w ustawie z dnia 27
marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr
80, poz. 717 ze zm.), regulującej zasady kształtowania polityki
przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy
administracji rządowej.
Jednocześnie stwierdzono, że w celu
prawidłowego określenia przeznaczenia terenów istotne znaczenie odgrywa
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, o którym mowa w art. 4
ww. ustawy.
W myśl art. 4 ust. 1 powołanej ustawy ustalenie
przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz
określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu
następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Zgodnie
art. 4 ust. 2 ww. ustawy w przypadku braku miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i
warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu, przy czym:
- lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
- sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
Zatem
o charakterze danego gruntu winien rozstrzygać odpowiedni zapis w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, który jako dokument
prawa miejscowego, decyduje o kwalifikacji gruntu. W sytuacji, gdy dla
danego terenu nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego i
decyzja o warunkach zabudowy, należy posłużyć się inną istniejącą na
dzień zawarcia transakcji dokumentacją sporządzoną na podstawie ustawy o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zgodnie z art. 3
ust. 1 ww. ustawy, kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na
terenie gminy należy do jej zadań własnych. W myśl art. 9 ust. 1 cyt.
ustawy polityka przestrzenna gminy wyrażona jest w studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Studium nie jest aktem
prawa miejscowego, jednakże jego postanowienia są wiążące dla Rady
Gminy przy uchwalaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
terenu (art. 9 ust. 4 i ust. 5 cyt. ustawy).
Z powyższych
przepisów wynika, że o przeznaczeniu danego terenu w przypadku braku
planu zagospodarowania przestrzennego oraz w sytuacji gdy nie wydano
decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu/lokalizacji
inwestycji celu publicznego decyduje przeznaczenie określone w studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Ustalenia
studium są bowiem wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów
miejscowych.
Natomiast, ewidencja gruntów i budynków jest jedynie
urzędowym zbiorem informacji faktycznych. Wynikające z niej zapisy są
odzwierciedleniem (potwierdzeniem) stanu faktycznego i prawnego na dzień
dokonania wpisu. Zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 1, ust. 2 oraz art. 21
ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne
(t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 ze zm.), informacje dotyczące
gruntów znajdujące się w ewidencji dotyczą: położenia, granic,
powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych,
oznaczenia ksiąg wieczystych, a także stosunków właścicielskich. Dane
zawarte w ewidencji gruntów i budynków stanowią podstawę m. in.
planowania przestrzennego, jednakże tylko w zakresie danych faktycznie w
niej zawartych.
Mając na względzie powołane przypisy prawa oraz
opisany stan faktyczny wskazano, że przeniesienie prawa własności
nieruchomości gruntowej w drodze zamiany nie będzie korzystać ze
zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku
od towarów i usług, ponieważ przedmiotowa działka jest przeznaczona pod
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, zgodnie z zapisami Studium
Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta.
Nie
zgadzając się z powyższym stanowiskiem tut. Organu w zakresie
zwolnienia z podatku czynności przeniesienia prawa własności
nieruchomości gruntowej w drodze zamiany, w ramach odszkodowania za
przejęty grunt, Gmina pismem z dnia 26 marca 2012 r. (data wpływu do
tut. Biura 29 marca 2012 r.), wniosła wezwanie do usunięcia naruszenia
prawa.
W odpowiedzi z dnia 17 kwietnia 2012 r. znak:
IPTPP1/443W-14/12-2/EOG na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa,
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził brak podstaw do zmiany
indywidualnej interpretacji z dnia 9 marca 2012 r. znak:
IPTPP1/443-1048/11-2/MS podtrzymując jednocześnie swoje stanowisko.
Wobec
powyższego, w dniu 23 maja 2012 r. (data stempla pocztowego) za
pośrednictwem Izby Skarbowej w Łodzi Biuro Krajowej Informacji
Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim Pełnomocnik Skarżącej wniósł skargę
do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na interpretację indywidualną z
dnia 9 marca 2012 r. znak: IPTPP1/443-1048/11-2/MS. Skarga została
wniesiona w ustawowym terminie.
Zaskarżonej interpretacji Pełnomocnik Strony Skarżącej zarzuca:
- nieocenienie charakteru prawnego Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego;
- błędne zakwalifikowanie przeznaczenia gruntu;
- niewypełnienie dyspozycji art. 14a ustawy Ordynacja podatkowa.
W
uzasadnieniu skargi Pełnomocnik wskazuje, iż organ wydający
indywidualną interpretację nie wziął po uwagę charakteru prawnego
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Nie
jest to bowiem akt prawa miejscowego, a jedynie akt „kierownictwa
wewnętrznego”. Oznacza to, że jest to dokument „wiążący” wyłącznie dla
organów gminy oraz jej jednostek organizacyjnych, które są bezpośrednio
zaangażowane w procesie zagospodarowania przestrzeni na terenie gminy i
to wyłącznie przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego. Taka interpretacja art. 9 ust. 4 ustawy o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym jest w pełni uzasadniona w oparciu o
wykładnię językową tej normy prawa. Ustawodawca formułując treść tego
przepisu określił w sposób niebudzący wątpliwości w jakich sytuacjach
ustalenia studium są wiążące dla organów gminy. Akt ten nie może być
podstawą dla określania sposobu wykonywania prawa własności, a co za tym
idzie dla określenia przeznaczenia danego terenu, a tym bardziej dla
określenia czy możliwym jest skorzystanie ze zwolnienia przewidzianego w
art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług. Studium nie
może również stanowić materialno prawnej podstawy odmowy dopuszczenia
przedsięwzięć inwestycyjnych (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z
dnia 30 października 2009 r.; II OSK 1728/2008). Oznacza to, że nie
można powoływać się na treść studium przy określaniu sposobu wykonywania
prawa własności nieruchomości.
Jednocześnie wskazano, iż w
przedmiotowej sprawie podstawowe znaczenie ma właściwe zakwalifikowanie
przeznaczenia gruntu, a decydują o tym zgodnie ze stanowiskiem
reprezentowanym przez Gminę, zapisy ewidencji gruntów i budynków zgodnie
z ustawą Prawo geodezyjne i kartograficzne. Dane zawarte w ewidencji
mają walor dokumentu urzędowego, o którym mowa w art. 194 Ordynacji
podatkowej. Zgodnie z tym przepisem stanowią one dowód tego, co zostało w
nich stwierdzone. Ustalenia oparte o treść tych dokumentów urzędowych
stanowią istotny element określenia podatkowego stanu faktycznego.
Zgodnie z art. 21 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, dane
wynikające z ewidencji gruntów i budynków stanowią podstawę do
planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i
świadczeń (potwierdza tę tezę wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z
dnia 11 kwietnia 1995 r.; SA/Wr 1703/94; Wspólnota 1995 r. Nr 42, poz.
24, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 maja 1994 r.; III
SA 1685/93; Wspólnota 1994 r. Nr 40, poz. 14). Ponadto w ocenie
Skarżącej Dyrektor Izby Skarbowej nie wskazał w swojej interpretacji
dlaczego nie uznaje za prawidłowe stanowisko reprezentowane przez Gminę i
potwierdzające jego słuszność orzecznictwo sądów, stwierdzające w
sposób autorytarny, że przytoczone przez Skarżącą argumenty „nie mogą
mieć znaczącego wpływu na ocenę prawną przedmiotowej sprawy”. Organ
podatkowy nie wykazał również, różnicy jaka zachodzi według niego przy
określaniu źródeł przeznaczenia terenu na potrzeby podatku od
nieruchomości, rolnego, itd., a podatku VAT powodująca, że przy
ustalaniu tych należności podatkowych dla określenia przeznaczenia
gruntu stosuje się raz przepisy ewidencji gruntów a w innym przypadku
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a
więc nie dokonał ich interpretacji przy uwzględnieniu orzecznictwa
sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości, czyli nie wypełnił dyspozycji art. 14a ustawy Ordynacja
podatkowa.
Wobec powyższego Pełnomocnik Skarżącej wniósł o uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej w całości.
Dyrektor
Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, po
ponownym przeanalizowaniu opisanego zdarzenia przyszłego uwzględnia w
całości skargę wniesioną dnia 23 maja 2012 r. i stwierdza, że stanowisko
Strony Skarżącej przedstawione we wniosku z dnia 13 grudnia 2011 r.
(data wpływu do tut. Biura – 19 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej
interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i
usług w zakresie zwolnienia z podatku czynności przeniesienia prawa
własności nieruchomości gruntowej w drodze zamiany, w ramach
odszkodowania za przejęty grunt - jest prawidłowe.
Wobec powyższego Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, rozpatrując ponownie przedmiotową sprawę stwierdza co następuje:
W
myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym
(t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) gmina wykonuje zadania
publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast
zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą
wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami
na rzecz innych podmiotów. Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o
samorządzie gminnym, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć
jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w
tym z organizacjami pozarządowymi. Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2
ww. ustawy o samorządzie gminnym, organami gminy są rada gminy (rada
miasta) i wójt (burmistrz, prezydent).
W świetle art. 33 ust. 1
cyt. wyżej ustawy o samorządzie gminnym, wójt (burmistrz, prezydent
miasta) wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy (miasta).
Urząd
gminy (miasta) jest więc jedynie aparatem pomocniczym wójta (burmistrza,
prezydenta), którego jedyną funkcją jest zapewnienie sprawnej
realizacji zadań tego organu gminy (miasta). Ustawa o samorządzie
gminnym nie nadaje urzędowi gminy (miasta) statusu jednostki
organizacyjnej (jednostki organizacyjnej sektora finansów publicznych),
zatem brak jest podstaw do upodmiotowienia urzędu gminy (miasta), jako
podatnika. Zatem wydając interpretację zmieniającą w wyniku skargi Gminy
Miasta reprezentowanej przez pełnomocnika, z uwagi na treść wniosku
ORD-IN, tut. Organ dokonał prawidłowego oznaczenia Wnioskodawcy tj.
Gminę Miasto.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca
2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177,
poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i
usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na
terytorium kraju.
Ilekroć w ustawie o podatku od towarów i usług
jest mowa o sprzedaży należy przez to rozumieć odpłatną dostawę towarów i
odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).
Przez towary – w myśl art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Pojęcie
dostawy towarów ustawodawca zdefiniował w art. 7 ust. 1 ustawy. Zgodnie
z tym przepisem pod pojęciem dostawy towarów należy rozumieć
przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym
również:
- przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub
podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy
prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
- wydanie
towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o
podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na
warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w
następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą
zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
- wydanie
towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak
również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
- wydanie
towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli
komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
- ustanowienie
spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie
spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz
członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu
mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na
rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu
jednorodzinnego;
- oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
- zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
Z
przywołanych przepisów wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy
publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub
przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za
odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także
wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z
nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).
W
sytuacji przedstawionej we wniosku uznać należy, że ma miejsce dostawa
towarów (gruntu) w zamian za odszkodowanie. W tym przypadku
odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności
towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą
opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.
Z przytoczonych
przepisów nie wynika jednak, że odpłatność za czynności dostawy towarów
lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako
świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatą
może być inny towar lub usługa, albo mieszaną - zapłata w części
pieniężna, a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za
odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny
wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego
wynagrodzenie za tę czynność.
Na podstawie art. 131 ust. 1 ustawy z
dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z
2010r. Nr 102, poz. 651), w ramach odszkodowania właścicielowi lub
użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być
przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna.
Jak
stanowi ust. 4 tego przepisu, różnicę między wysokością odszkodowania
ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się
przez dopłatę pieniężną.
Na podstawie art. 131 ust. 5 ustawy o
gospodarce nieruchomościami przeniesienie praw do nieruchomości
zamiennej na rzecz osoby, której zostało przyznane odszkodowanie,
następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się
ostateczna. Decyzja ta stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze
wieczystej.
Przez umowę zamiany, zgodnie z art. 603 ustawy z dnia
23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), każda
ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w
zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.
Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie
własność rzeczy, występując jednocześnie w charakterze dostawcy, jak i
nabywcy.
Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do
umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że
w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony
przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy,
wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna.
Tak więc w
swojej funkcji ekonomicznej umowa zamiany jest zbliżona do umowy
sprzedaży, stąd art. 604 ustawy Kodeks cywilny, nakazuje stosować do
niej odpowiednio przepisy o sprzedaży. Zamiana nieruchomości skutkuje
przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak
właściciel.
Biorąc pod uwagę powyższe, zamianę nieruchomości w
świetle ustawy o podatku od towarów i usług traktuje się jako odpłatną
dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Nie każda
jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o
VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana
czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być
wykonana przez podatnika.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy,
podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające
osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie
działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub
rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza obejmuje
wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym
podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także
działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy
czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na
zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność
gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu
towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla
celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).
Należy zauważyć, że w
myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy
publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych
zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których
zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie
zawartych umów cywilnoprawnych.
Powyższy zapis jest
odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r.
Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347),
zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne
podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z
działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako
organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty,
składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże
w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich
transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub
transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do
znaczących zakłóceń konkurencji.
Zgodnie z przepisem § 13 ust. 1
pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w
sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i
usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), zwalnia się od podatku czynności
związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi
przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność
przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności
wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Przenosząc
własność nieruchomości Gmina nie realizuje ani zadań własnych, ani
zleconych. Wykonuje zatem czynność, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1
ustawy o podatku od towarów i usług, występuje w roli podatnika w
rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.
Wskazać należy, że ani organ
władzy publicznej (wójt, burmistrz, prezydent miasta) ani urząd
obsługujący ten organ (urząd gminy, czy też urząd miasta) wydając
nieruchomość nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na
podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. Zarówno organy władzy publicznej, jak i
urzędy obsługujące te organy nie są uznawane za podatników w zakresie
czynności, które mieszczą się w ramach zadań, dla realizacji których
zostały one powołane, dodatkowo pod warunkiem, iż czynności te nie są
wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W rozpatrywanym
przypadku nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy te
zostały powołane.
Gmina, nie może również skorzystać ze
zwolnienia, o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia w sprawie
wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług
zgodnie. Dokonując przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomością,
jak już powyżej wskazano Gmina nie realizuje zadań własnych, ani
zleconych przez organ administracji rządowej.
Z powołanych wyżej
przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami
podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które
mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na
podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane
przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności
cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i
ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i
nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter
działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W
myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym
(t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) gmina wykonuje zadania
publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast
zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą
wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami
na rzecz innych podmiotów.
Do zadań własnych gminy należy
zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania
własne obejmują sprawy m.in. ładu przestrzennego, gospodarki
nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej
(art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).
Jak
stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w celu wykonywania
zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy
z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.
Zgodnie
z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym, organami
gminy są rada gminy (rada miasta) i wójt (burmistrz, prezydent).
W
myśl art. 33 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o samorządzie gminnym, wójt
(burmistrz, prezydent miasta) wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy
(miasta).
Jak wynika z powyższego, urząd gminy nie jest jednostką
organizacyjną w rozumieniu ww. art. 9 ustawy o samorządzie gminnym. Jest
wyłącznie zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy
organowi administracyjnemu. Urząd gminy jest jednostką pomocniczą
służącą do wykonywania zadań gminy oraz obsługi
techniczno-organizacyjnej gminy. Biorąc pod uwagę nierozerwalne i
niepodzielne powiązania podmiotowe gminy i urzędu gminy, również na
gruncie podatku od towarów i usług należy stwierdzić, iż nie występuje
odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu miasta. Zatem urząd
gminy działając w imieniu Gminy realizuje zadania własne Gminy jednakże
osobowość prawną oraz zdolność do czynności prawnych ma wyłącznie Gmina.
Jak
stanowi art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z
zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3,
art. 122 i art. 129 ust. 1.
W okresie od dnia 1 stycznia 2011 r.
do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, stawka
podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art.
110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.
Zarówno w treści
wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca
przewidział opodatkowanie niektórych towarów i czynności stawkami
preferencyjnymi oraz zwolnienie od podatku.
Jeśli chodzi o
zwolnienie przedmiotowe dla dostawy gruntu niezabudowanego to
ustawodawca przewidział takie w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy jedynie w
przypadku, gdy przedmiotem dostawy są tereny niezabudowane inne niż
tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.
Opodatkowaniu
podlegają zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe,
zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów
niezabudowanych – tylko te, których przedmiotem są tereny budowlane oraz
przeznaczone pod zabudowę. Natomiast dostawy gruntów niezabudowanych,
będących np. gruntami rolnymi czy leśnymi, które nie są przeznaczone pod
zabudowę, są zwolnione z podatku od towarów i usług.
Należy
zauważyć, że ustawodawca zwalniając z podatku od towarów i usług dostawę
terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone
pod zabudowę nie sprecyzował w ustawie, jakimi kryteriami należy się
kierować, aby ustalić przedmiotowy rodzaj gruntu.
Zatem kluczowym
elementem pozwalającym stwierdzić, czy dostawa nieruchomości
niezabudowanych może skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT jest
określenie przeznaczenia gruntu.
Celem określenia, czy dany grunt
jest przeznaczony pod zabudowę należy się odwołać do przepisów zawartych
w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), zwanej dalej ustawą o
planowaniu, regulującej zasady kształtowania polityki przestrzennej
przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji
rządowej.
Na mocy art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu, kształtowanie
i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem
morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy
ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.
Stosownie
do treści art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu, ustalenie przeznaczenia
terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie
sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
W przypadku
braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie
sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze
decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 4 ust. 2
ustawy o planowaniu).
O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem
akty prawa miejscowego: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego –
jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o
warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.
W
myśl art. 9 ust. 1 i 4 ustawy o planowaniu, w celu określenia polityki
przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania
przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do
sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy. Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy
przy sporządzaniu planów miejscowych.
Zgodnie z treścią art. 9
ust. 5 cyt. ustawy, studium nie jest aktem prawa miejscowego, co z kolei
oznacza, że studium nie na mocy aktu powszechnie obowiązującego.
Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego stanowi de
facto akt kierownictwa zewnętrznego i jako taki jest wiążący tylko dla
kierownictwa gminy w zakresie sporządzania projektu przyszłego planu
zagospodarowania przestrzennego. Studium w żadnej mierze nie ma wpływu
na sytuację prawną właściciela nieruchomości. W związku z powyższym na
gruncie przepisów podatku od towarów i usług, zapisy w studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, nie mogą
warunkować o przeznaczeniu nieruchomości pod zabudowę.
Natomiast
stosowanie do art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo
geodezyjne i kartograficzne (t. j. z 2010 r. Dz. U. Nr 193, poz. 1287 ze
zm.), podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego,
wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach
wieczystych, statystki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz
ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i
budynków.
Zatem dla podstawy wymiaru każdego podatku, w tym
podatku od towarów i usług wiążące są dane zawarte w ewidencji gruntów i
budynków.
Powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w wyroku NSA
z dnia 17 stycznia 2010 r., sygn. akt I FPS 8/10, w którym
rozstrzygnięto, iż w świetle art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, przy
zastosowaniu art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo
geodezyjne i kartograficzne, w sytuacji braku planu zagospodarowania
przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu, dla klasyfikacji terenu niezabudowanego wiążące są zapisy
ewidencji gruntów i budynków, a nie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy.
Naczelny Sąd
Administracyjny w powołanym wyroku stwierdził, że przy rozstrzyganiu
sporów w tej kwestii należy sięgnąć do rozwiązań zawartych w Dyrektywie
2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu
od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347). Przepis art. 12 ust. 3
powołanej Dyrektywy stanowi, że do celów dostawy terenu budowlanego –
„teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony,
uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie. NSA powołał się
na orzeczenie w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen a Belastingdienst Grote
Ondememingen (Holandia), w którym Trybunał Sprawiedliwości Unii
Europejskiej przyjął, że do ustawodawstwa krajowego każdego państwa
należy ustalenie definicji terenu budowlanego. Polski ustawodawca nie
zdefiniował pojęcia dostawy terenów budowlanych lub przeznaczonych pod
zabudowę w ustawie o podatku od towarów i usług. A zatem do polskiego
systemu prawa podatkowego nie implementowano art. 12 ust. 3 Dyrektywy
2006/1 12/WE Rady.
Dokonując zatem podsumowania powyższej analizy
stwierdzić należy, iż kwestię zasad kształtowania polityki przestrzennej
przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji
rządowej oraz zakres i sposób postępowania w sprawach przeznaczenia
terenów na określone cele oraz ustalenia zasad ich zagospodarowania i
zabudowy określa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Z
zawartych w niej przepisów wynika, że o przeznaczeniu terenu decyduje
plan zagospodarowania przestrzennego sporządzony, dla terenów gminy –
przez gminę oraz że ustalenia tego planu kształtują sposób wykonywania
prawa własności nieruchomości. W przypadku natomiast jego braku
określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu
następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu.
Z treści złożonego wniosku wynika, że na podstawie decyzji
Burmistrza Miasta zatwierdzającej podział nieruchomości stanowiącej
własność osób fizycznych, zostały wydzielone działki przeznaczone pod
budowę dróg, które zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce
nieruchomościami przeszły z mocy prawa na własność Gminy. Za działki i
grunty wydzielone pod drogi publiczne przysługuje odszkodowanie w
wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a
właściwym organem. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie
odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących
przy wywłaszczaniu nieruchomości. w ramach odszkodowania właścicielowi
nieruchomości może być przyznana nieruchomość zamienna. Właściciele
nieruchomości wyrazili zgodę na przyznanie im działki zamiennej bez
dopłat pieniężnych w ramach przysługującego im odszkodowania za grunt
przejęty pod budowę dróg. Działka do zamiany zaproponowana przez Gminę
jest niezabudowana. Dla działki tej brak jest obowiązujących ustaleń
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz nie zostały
wydane decyzje o warunkach zabudowy czy lokalizacji inwestycji celu
publicznego. Zgodnie z zapisami Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego Miasta działka ta znajduje się na
terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Natomiast z ewidencji
gruntów i budynków wynika, że jest to grunt rolny.
W przedmiotowej
sprawie mamy zatem do czynienia z sytuacją, w której w zamian za
przejętą działkę, Gmina na wniosek właścicieli wywłaszczonej działki
zamierza przyznać działkę zamienną na podstawie art. 131 ust. 5 ustawy o
gospodarce nieruchomościami. Działka zamienna, która ma być przyznana w
ramach odszkodowania, jest działką z zasobu nieruchomości Wnioskodawcy.
Tym samym Gmina, w ramach odszkodowania, dokona na rzecz
dotychczasowych właścicieli wywłaszczonej nieruchomości przeniesienia
prawa do rozporządzania jak właściciel w stosunku do innej działki
zamiennej. Przedmiotową czynność, która zostanie dokonana przez Gminę,
należy uznać za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1
ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu tym
podatkiem. Jednakże dla działki tej brak jest obowiązujących ustaleń
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz nie zostały
wydane decyzje o warunkach zabudowy czy lokalizacji inwestycji celu
publicznego. Zgodnie z zapisami Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego Miasta działka ta znajduje się na
terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Natomiast z ewidencji
gruntów i budynków wynika, że jest to grunt rolny.
Biorąc pod
uwagę przywołane przepisy prawa oraz przedstawione zdarzenie przyszłe
stwierdzić należy, iż dla zamierzonej czynności przeniesienia prawa
własności nieruchomości zamiennej Gmina będzie występowała w charakterze
podatnika podatku od towarów i usług, natomiast powyższa czynność
dostawy nieruchomości zamiennej będzie traktowana jako odpłatna dostawa
towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy. Jednakże na podstawie art. 43
ust. 1 pkt 9 ustawy przedmiotowa transakcja będzie korzystała ze
zwolnienia z podatku od towarów i usług.
Reasumując, przeniesienie
prawa własności nieruchomości gruntowej w drodze zamiany będzie
korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9
ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ przedmiotowa działka
zgodnie z zapisami ewidencji gruntów i budynków jest gruntem rolnym.
Interpretacja
dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu
prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stosownie
do art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu
przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270) organ,
którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej
właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy.
Uwzględniając skargę, organ stwierdza jednocześnie, czy działanie,
bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce bez
podstawy prawnej albo z rażącym naruszeniem prawa.
Mając powyższe
na uwadze tut. Organ uznaje skargę w całości i uwzględniając zarzuty
niniejszą interpretacją zmienia interpretację indywidualną z dnia 9
marca 2012 r. nr IPTPP1/443-1048/11-2/MS i stwierdza, że stanowisko
Wnioskodawcy zawarte we wniosku jest prawidłowe. Ponadto uwzględniając
skargę, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra
Finansów stwierdza, że wydanie powyższej interpretacji z dnia 9 marca
2012 r. nie nastąpiło bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem
prawa.
Interpretacja Indywidualna
Na
podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 5a
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie
upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.
U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w
imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej (…),
reprezentowanej przez (…), przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2012
r. (data wpływu 21 maja 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 sierpnia
2012 r. (data wpływu 13 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej
interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego
od osób prawnych w zakresie możliwości ustalenia przez organ podatkowy
przychodu z tytułu zbycia udziałów w celu umorzenia w wysokości innej
niż wartość rynkowa lub nominalna –
jest nieprawidłowe.
Polecamy : kasy fiskalne
Uzasadnienie
W
dniu 21 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej
interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie
dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:
- możliwości
ustalenia przez organ podatkowy przychodu z tytułu zbycia udziałów w
celu umorzenia w wysokości innej niż wartość rynkowa lub nominalna,
- ustalenia
czy do planowanej transakcji zbycia udziałów w celu dobrowolnego
umorzenia należy stosować przepisy art. 9a oraz art. 11 ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych.
Z uwagi na braki wniosku,
pismem z dnia 1 sierpnia 2012 r., nr IPTPB3/423-185/12-2/KJ, Dyrektor
Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na
podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749)
oraz § 2 i 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r.
w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa
podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), wystąpił do Wnioskodawcy o
jego uzupełnienie. W odpowiedzi na ww. wezwanie w dniu 13 sierpnia 2012
r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego:
Wnioskodawca,
będący Spółką Akcyjną (dalej również: Spółka), jest właścicielem 100%
udziałów Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Wnioskodawca
zamierza zmniejszyć swoje zaangażowanie kapitałowe i zbyć część
posiadanych udziałów do Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w celu
ich umorzenia. Umorzenie udziałów nastąpi w trybie art. 199 § 1 Kodeks
spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm., dalej:
KSH) w drodze umorzenia dobrowolnego za wynagrodzeniem.
Wnioskodawca,
jako jedyny udziałowiec Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, podjął
uchwałę o umorzeniu udziałów i obniżeniu kapitału zakładowego, przy
czym udziały przeznaczone do umorzenia o łącznej wartości 19.139.500,00
zł zostaną przeniesione do Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za
wynagrodzeniem w wysokości 19.139.900,00 zł.
Wynagrodzenie za
umorzone udziały zostanie wypłacone Wnioskodawcy w formie pieniężnej lub
rzeczowej, zgodnie z podjętą uchwałą zgromadzenia Udziałowców.
W uzupełnieniu wniosku podano następujące dane:
Udziały
w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zostały objęte w zamian za
wkład niepieniężny (aport rzeczowy), który na moment wniesienia nie
stanowił przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
Strony
transakcji są w rozumieniu art. 11 ust. 1 pkt 1) oraz ust. 5a ustawy o
podatku dochodowym od osób prawnych, podmiotami powiązanymi.
Zgromadzenie
Udziałowców Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podjęło w dniu 27
kwietnia 2012 r. uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego poprzez
dobrowolne umorzenie udziałów za wynagrodzeniem. Na podstawie
przedmiotowej uchwały obniżono kapitał zakładowy Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością z kwoty 41.771.000,00 zł do kwoty 22.631.500,00 zł,
to jest o kwotę 19.139.500,00 zł. Obniżenie kapitału nastąpiło poprzez
umorzenie 38279 udziałów o wartości nominalnej 500,00 zł każdy udział.
Umorzenie
udziałów nastąpi w trybie art. 199 § 1 Kodeks spółek handlowych (Dz. U.
z 2000 Nr 94, poz. 1037 ze zm., dalej: KSH) w drodze umorzenia
dobrowolnego za wynagrodzeniem. Taki sposób umorzenia udziałów zakłada
przeniesienie udziałów na Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością za jej
zgodą i za wynagrodzeniem przysługującym za udziały, przy czym przepisy
wprost nie określają formy wynagrodzenia. Może ono być zatem ustalone w
formie pieniężnej lub rzeczowej. Zgodnie z podjętą uchwałą
wynagrodzenie za umorzone udziały Wnioskodawcy może zostać wypłacone w
formie pieniężnej lub rzeczowej.
Udziały przeznaczone do umorzenia
o łącznej wartości 19.139.500,00 zł zostaną przeniesione do Spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością za wynagrodzeniem w wysokości
19.139.900,00 zł; wynagrodzenie w tej wysokości zostało ustalone w
uchwale o obniżeniu kapitału zakładowego. Zatem, zbycie posiadanych
przez Wnioskodawcę udziałów w celu umorzenia dobrowolnego nastąpi po
wartości nominalnej. Różnica w wysokości 400 zł pomiędzy wartością
nominalną objętych udziałów a wartością zbycia udziałów powstała z
zaokrąglenia. Zasadne jest przyjęcie, iż nabycie udziałów przez Spółkę z
ograniczoną odpowiedzialnością z uwagi na niewielką różnicę, następuje
po wartości nominalnej, która jest również wartością bilansową udziałów.
Tym samym Zgromadzenie Wspólników podejmując uchwałę o obniżeniu
kapitału zakładowego oraz o zbyciu w celu umorzenia udziałów uznało, iż
wynagrodzenie za zbywane udziały dla celów tej transakcji może zostać
określone na poziomie wartości nominalnej.
Ostatecznie
wynagrodzenie zostanie wypłacone w formie rzeczowej w postaci składników
majątkowych, po wartości bilansowej w jakiej ujęte są w Spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością. Tym samym Wnioskodawca za 38279 udziałów
o łącznej wartości nominalnej 19.139.500,00 zł otrzyma wynagrodzenie w
postaci składników majątkowych o wartości 19.139.900,00 zł.
W związku z powyższym zadano następujące pytania (po przeformułowaniu):
- Czy
w przypadku, gdy otrzymane przez Spółkę wynagrodzenie w zamian za
umarzane udziały będzie różne od wartości rynkowej lub nominalnej tych
udziałów, wynikiem podatkowym z transakcji będzie różnica pomiędzy
faktycznie otrzymanym wynagrodzeniem a kosztem nabycia umarzanych
udziałów, to wynagrodzenie nie będzie podlegało obowiązkowi ustalenia
ceny rynkowej wynikającym z art. 14 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych...
- Czy do transakcji zbycia udziałów
w celu umorzenia należy stosować przepisy art. 9a ust. 1 i ust. 2 i
art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z
uwagi na okoliczność, iż operacja ta następuje pomiędzy podmiotami
uznawanymi za powiązane w świetle art. 11 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 5a
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych co do których istnieje
obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych na podstawie art.
9a ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1.
Wniosek Spółki w zakresie pytania nr 2 zostanie rozpatrzony odrębnie.
Zdaniem
Wnioskodawcy (przedstawionym w uzupełnieniu wniosku), do transakcji
zbycia udziałów w celu umorzenia nie ma zastosowania przepis art. 14
ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
ponieważ przepis ten ma zastosowanie w przypadku ustalenia ceny
sprzedaży a nie odnosi się do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 199
KSH.
Zbycie udziałów w celu umorzenia nie jest transakcją
odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych, do których możliwe jest
stosowanie przepisów art. 14 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych. Natomiast przychodem podatkowym z umorzenia udziałów
będzie różnica pomiędzy faktycznie otrzymanym wynagrodzeniem a kosztem
nabycia umarzanych udziałów, mimo, że otrzymane przez Spółkę
wynagrodzenie będzie różne od wartości rynkowej lub nominalnej tych
udziałów.
Nabycie przez Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
udziałów własnych w celu ich umorzenia stanowi jeden z wyjątków od
ogólnego zakazu nabywania przez taką spółkę własnych udziałów.
Zgodnie
z art. 199 § 1 KSH, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki
do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział
może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez
spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie
przymusowe). W myśl art. 199 § 2 KSH, umorzenie udziału wymaga uchwały
zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę
prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi
za umorzony udział. Stosownie natomiast do art. 199 § 3 KSH, za zgodą
wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. Umorzenie
udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich
praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających
z udziałów. Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej
wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów. W przypadku
umorzenia dobrowolnego, ustawodawca w zakresie wysokości wynagrodzenia
za zbywane na rzecz spółki udziały w celu ich umorzenia pozostawia
swobodę zgromadzeniu wspólników, nie określając limitu jego wartości.
Przepisy KSH nie przesądzają ponadto i tego, w jakiej formie powinno być
wypłacone wspólnikowi wynagrodzenie za umarzane udziały. Swoboda
działania w tym zakresie pozostawiana spółkom i wspólnikom wynika z
dużego stopnia pomocniczości regulacji prawnych w sferze prawa
prywatnego, inaczej niż to wygląda w sferze prawa publicznego.
Skutkiem
umorzenia jest unicestwienie udziału i zmniejszenie stanu posiadania
wspólnika/wspólników w spółce, względnie wręcz wycofanie się wspólnika
ze spółki. Umorzenie udziałów własnych może nastąpić zarówno jako
umorzenie z czystego zysku, które następuje bez konieczności obniżenia
kapitału zakładowego, jak i w drodze obniżenia kapitału zakładowego, z
którego finansowane jest wynagrodzenie za umorzone udziały.
W
przypadku umorzenia pierwszego udziały zostają umorzone z chwilą
powzięcia przez zgromadzenie wspólników stosownej uchwały. Z kolei w
przypadku umorzenia w trybie regulowanym przepisami o obniżeniu kapitału
zakładowego następuje z chwilą zarejestrowania obniżenia kapitału
zakładowego przez sąd rejestrowy.
Efektem uchwały o umorzeniu
udziałów będzie przepływ aktywów do udziałowca i obniżenie kapitału
zakładowego. Wnioskodawca, jako jedyny udziałowiec Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością, podjął uchwałę o umorzeniu udziałów i obniżeniu
kapitału zakładowego, przy czym udziały przeznaczone do umorzenia o
łącznej wartości 19.139.500,00 zł zostaną przeniesione do Spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością za wynagrodzeniem w wysokości
19.139.900,00 zł. Przy czym wartość wynagrodzenia przekazanego w formie
rzeczowej do Wnioskodawcy została ustalona w oparciu o wartość bilansową
w jakiej składniki te ujęte zostały w Spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością. Zatem, pomiędzy wartością nominalną udziałów
przeznaczonych do umorzenia a wynagrodzeniem za te udziały istnieje
niewielka różnica niewpływająca na obraz transakcji. Tym samym dochodem
ze zbycia udziałów w celu umorzenia będzie różnica pomiędzy wartością
nominalną z dnia objęcia udziałów a wartością ustaloną na dzień
przeniesienia udziałów w celu umorzenia.
Wynagrodzenie otrzymane w
związku ze zbyciem udziałów na rzecz spółki w celu umorzenia, od dnia 1
stycznia 2011 r. nie jest już traktowane jako dochód z udziału w
zyskach osób prawnych, a traktowane jest jako przychód pochodzący z
działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o
podatku dochodowym od osób prawnych, w brzmieniu obowiązującym do 31
grudnia 2010 r., „dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób
prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód
(przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także
dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w
celu umorzenia tych udziałów (akcji)”. Jednakże przepisem art. 2 pkt 4
ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz
ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478),
art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych został
uchylony z mocą od 1 stycznia 2011 r. W świetle powyższego skoro zbycie
udziałów w celu ich umorzenia nie jest traktowane jako przychód z
kapitałów pieniężnych to powinno być kwalifikowane zgodnie z art. 12
ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako przychód
uzyskany przez Spółkę na zasadach ogólnych (przychód z działalności).
Zatem uznać należy, iż przychodem będzie wartość (ustalonych w oparciu o
wartość bilansową) uzyskanych jako wynagrodzenie za zbyte udziały
składników majątkowych uzyskanych od Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością to jest 19.139.900,00 zł. Przy czym wartość nominalna
udziałów przenoszonych w celu umorzenia wynosi 19.139.500,00 zł.
Jednocześnie
w myśl art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych do przychodów nie zalicza się kwot otrzymanych z odpłatnego
zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów
(akcji) w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia.
Tym
samym, dla określenia konsekwencji podatkowych należy ustalić, w jakiej
wysokości zostało skalkulowane wynagrodzenie za umarzane udziały (akcje)
oraz jaki jest koszt podatkowy tej operacji. Koszt podatkowy powyższej
operacji stanowi wartość nominalną umorzonych udziałów to jest
19.139.500,00 zł, natomiast wartość przychodu uzyskanego w zamian za
udziały zbyte w celu umorzenia wynosi 19.139.900,00 zł. Tym samym w
oparciu o powyższy przepis opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać
będzie kwota 400 zł jako różnica pomiędzy wartością nominalną zbytych
udziałów a wartością wynagrodzenia otrzymanego w formie rzeczowej. Z
uwagi na fakt, że wynagrodzenia za zbywane w celu umorzenia udziały nie
można traktować jako ceny zbycia udziałów do tej transakcji nie stosuje
się przepisów art. 14 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych.
Stosownie do art. 14 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z
odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i
5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak
cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej
tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości
rynkowej.
Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się
na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami
tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich
stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia (art. 14
ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).
W zakresie
wynagrodzenia w związku z umorzeniem dobrowolnym wspólnicy dość
swobodnie mogą ustalić wartość wynagrodzenia. Te ustalenia nie muszą
mieć miejsca w samej umowie spółki, ale powinny być dokonane w uchwale
zgromadzenia wspólników (zgodnie z art. 199 § 2 KSH). Natomiast na tak
sformułowane warunki wspólnik, którego udziały mają zostać umorzone,
powinien wyrazić zgodę. Oznacza to, że wynagrodzenie może być określone
przez Spółkę w wartości zbliżonej do wartości nominalnej udziałów, czyli
może ono być niższe od ich wartości rynkowej. Takie sformułowanie
przepisów Kodeksu Spółek Handlowych jest odstępstwem od ogólnych zasad
ustalenia cen w transakcjach pomiędzy podmiotami gospodarczymi.
Potwierdzeniem tezy Spółki jest wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Łodzi z dnia 7 lutego 2008 r. (sygn. akt I SA/Łd
1226/2007), w którym Sąd skonstatował: „dowolność kształtowania woli
stron w przypadku dobrowolnego umorzenia udziałów, a także możliwość
przeprowadzenia tej operacji bez wynagrodzenia powoduje, iż przy
określeniu podatkowych skutków umowy o nabyciu udziałów w celu umorzenia
nie można stosować tej samej miary, co przy zasadach wypłaty wspólnikom
dywidendy” i w związku z powyższym uznał, że: „nie można mówić o
wystąpieniu po stronie spółki przychodu z tytułu nieodpłatnego
świadczenia”.
Zatem, w przypadku umorzenia dobrowolnego,
wynagrodzenie za umorzony udział może być niższe od wartości rynkowej,
co więcej, w ogóle może wspólnikowi nie przysługiwać. W takiej sytuacji,
gdy następuje umorzenie za wynagrodzeniem niższym niż wartość
bilansowa, środki, które miałyby być przeznaczone na wypłatę pozostają w
dyspozycji spółki (na przykład powiększając fundusz rezerwowy). Stąd
też spłata (wynagrodzenie) za umarzany udział nie musi wcale stanowić
świadczenia ekwiwalentnego, jej wysokość bowiem może nie uwzględniać
wartości zbywczej (rynkowej) udziału, lecz być uwarunkowana
okolicznościami konkretnego przypadku. Tym samym wynagrodzenie może być
skalkulowane według wartości nominalnej, bilansowej, ewentualnie w
oparciu o inną metodę, która dostosowana jest do potrzeb danej spółki. W
przypadku umorzenia udziałów bez wynagrodzenia nie powstaje faktyczny
dochód (przychód) po stronie udziałowca, który zbył udziały na rzecz
spółki, a tym samym nie ustala się kosztów uzyskania przychodów, przez
co w konsekwencji wartość nominalna umorzonych udziałów nie może
stanowić kosztów uzyskania przychodów. Pomocniczo należy wskazać, iż w
orzecznictwie jak i w praktyce organów podatkowych nieodpłatne zbycie
udziałów na rzecz spółki, której udziały mają być umorzone nie powoduje
powstania przychodu zarówno w spółce jak i u wspólników. Jest to
praktyka powszechnie stosowana przez organy podatkowe oraz przez sądy.
Skoro zbycie bez wynagrodzenia udziałów na rzecz spółki nie powoduje
negatywnych konsekwencji podatkowych, to uznać należy również, iż
różnica pomiędzy wartością otrzymanego wynagrodzenia za umorzone udziały
a jego niższą wartością rynkową również takich konsekwencji nie
powoduje.
Zbycie udziałów na rzecz spółki w celu ich umorzenia
wynikające z art. 199 KSH jest regulacją szczególną w stosunku do
przepisów Kodeksu cywilnego. Przepisy art. 199 KSH wskazują na zbycie
udziałów w celu umorzenia, które może odbyć się za wynagrodzeniem, bez
wynagrodzenia oraz za wynagrodzeniem ustalonym w sposób wskazany w KSH
(dot. umorzenia przymusowego). Przy czym regulacja ta posługuje się
pojęciem zbycia jako szerokim pojęciem przeniesienia własności, które
może być dokonane odpłatnie lub nieodpłatnie. Podkreślić należy, iż
zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego, przez umowę sprzedaży sprzedawca
zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu
rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy
cenę. Definicja sprzedaży wynikająca z Kodeksu cywilnego posługuje się
pojęciem ceny, natomiast przepisy art. 199 KSH wykluczają pojęcie ceny
posługując się pojęciem wynagrodzenia.
W piśmie z dnia 18 lutego
2003 r. (LK-399/L/M/BG/2003) Minister Finansów wyraził pogląd, zgodnie z
którym „W przypadku, określonego w art. 199 Kodeksu spółek handlowych,
nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia
występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie” nie jest tożsamy z ceną.
Użycie w art. 199 § 2 k.s.h, terminu „wynagrodzenie” świadczy, iż na
gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535
Kodeksu cywilnego.”
Mając na uwadze powyższe, przepisy kodeksu
spółek handlowych pozostawiły stronom umowy dużą swobodę w kształtowaniu
wynagrodzenia za zbywane w celu umorzenia udziały, umożliwiając przy
tym zbycie bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem. Tym samym wartość
zbycia udziałów do Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w celu
umorzenia nie podlega rygorom, o których mowa w art. 14 ust. 1 i ust. 2
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
Dodatkowo należy
zwrócić uwagę na fakt, iż art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych, określając zasady szacowania dochodu, odwołuje się do ceny. W
przypadku zaś umorzenia udziałów pojęcie ceny nie występuje.
Stanowisko
to znajduje poparcie w praktyce organów podatkowych, które pomimo
zmiany przepisów zachowują swoją aktualność. Przykładowo:
- interpretacja
indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 listopada
2010 r. Nr IBPBII/2/423-20/10/AK: „W omawianej sytuacji powołany powyżej
przepis art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
również nie znajdzie zastosowania. Przepis ten odwołuje się bowiem do
szacowania przychodu podatnika w sytuacji, gdy w danej transakcji
występuje cena sprzedaży. W przypadku zaś zbycia udziałów w celu ich
umorzenia przepisy Kodeksu spółek handlowych nie posługują się terminem
„cena”, ale terminem „wynagrodzenie”. W przypadku, określonego w art.
199 Kodeksu spółek handlowych, nabycia od wspólnika udziałów przez
spółkę w celu ich umorzenia występuje „wynagrodzenie”, a termin
„wynagrodzenie” nie jest tożsamy z „ceną”. Zatem stanowisko Spółki,
zgodnie z którym do umorzenia udziałów bez wynagrodzenia nie znajdą
zastosowania przepisy art. 9a, 11 i 14 ust. 1 ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych należało uznać za prawidłowe.”;
- interpretacja
indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18 czerwca
2010 r,. nr IBPBII/2/415-390/10/HS, w której uznał za w pełni prawidłowe
stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym „ art. 19 ustawy o PIT,
określając zasady szacowania dochodu, odwołuje się do ceny. W przypadku
zaś umorzenia udziałów pojęcie ceny nie występuje”.
Podsumowując
należy zauważyć iż zbycie udziałów przez Wnioskodawcę do Spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością w omawianym stanie faktycznym nie będzie
powodować ryzyka zastosowania art. 14 ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych. Ponadto wskazać należy, iż w przypadku zbycia udziałów w
celu umorzenia nie stosuje się przepisów art. 14 ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych odnośnie ustalenia ceny rynkowej za zbywane
prawo, ponieważ przepis ten nie odnosi się do wynagrodzenia a do ceny, a
więc do pojęcia odmiennego niż zbycie za wynagrodzeniem, o którym mowa w
przepisach art. 199 KSH.
Zdaniem Wnioskodawcy wypłata
wynagrodzenia za umorzone udziały nie daje podstawy do stosowania art.
14 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w
celu ustalenia wartości rynkowej wynagrodzenia za zbycie udziałów w celu
ich umorzenia. Przy czym wynikiem podatkowym z tej transakcji będzie
różnica pomiędzy faktycznie otrzymanym wynagrodzeniem a kosztem nabycia
umarzanych udziałów.
W świetle obowiązującego stanu prawnego
stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia
przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.
Zgodnie z zasadami
zawartymi w art. 199 § 1 - § 7 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks
spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), udział może być
umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę
(umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe).
Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki (art. 199 §
1 ww. ustawy). Może się ono odbyć bez wynagrodzenia lub za
wynagrodzeniem.
W myśl art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych,
umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna
określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość
wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział.
Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być
niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w
sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę
przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia
przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.
W
przypadku umorzenia dobrowolnego, ustawodawca w zakresie wysokości
wynagrodzenia za zbywane na rzecz spółki udziały w celu ich umorzenia
pozostawia swobodę zgromadzeniu wspólników, nie określając limitu jego
wartości.
Na gruncie Kodeksu spółek handlowych nie uregulowano też
kwestii formy wynagrodzenia za zbywane przez udziałowca udziały. Wydaje
się, że dopuszczalna jest wypłata wynagrodzenia zarówno w formie
gotówkowej, jak i bezgotówkowej. Podjęcie decyzji w zakresie wypłaty
wynagrodzenia niepieniężnego może być podyktowane różnymi względami, np.
brakiem gotówki na wypłatę, także pochodzącej z zewnętrznych źródeł
finansowania, np. pożyczki czy kredytu. Spółka może także za bardziej
racjonalne z ekonomicznego punktu widzenia uznać przekazanie określonych
składników swoich aktywów udziałowcowi uprawnionemu do wypłaty
wynagrodzenia niż ich zbycie, a dopiero następnie wypłatę gotówki (w tym
przypadku oszczędza np. na kosztach związanych ze zbyciem majątku).
Na
płaszczyźnie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od
osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.),
wynagrodzenie jako dochód udziałowca uzyskany z odpłatnego zbycia
udziałów na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów (dotyczy to
umorzenia dobrowolnego), jest łączony z innymi dochodami z działalności i
jest opodatkowany na zasadach ogólnych.
W tym miejscu należy
wskazać, iż ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226,
poz. 1478) uchylono pkt 2 ust. 1 art. 10 ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych, wyłączając tym samym z dochodów z udziału w zyskach osób
prawnych dochody uzyskane z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz
spółki, w celu umorzenia tych udziałów (akcji).
Jak wynika z
powyższego, zysk ze zbycia udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych w
celu ich umorzenia, nie jest od dnia 1 stycznia 2011 r. kwalifikowany
jako dochód z kapitałów pieniężnych. Dotyczy to dobrowolnego
(odpłatnego) umorzenia udziałów (akcji), w wyniku którego właściciel
udziału (akcji) otrzymuje równowartość umorzonych udziałów (akcji). W
wyniku tej nowelizacji, skutki takiej operacji zostały zrównane ze
sprzedażą.
Powyższe oznacza, że w przypadku zbycia udziałów przez
Wnioskodawcę w celu ich umorzenia, a więc w przypadku umorzenia
dobrowolnego w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych, transakcję taką
należy wyłączyć z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych.
W konsekwencji, na gruncie przepisów ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia
2011 r., przychód z tytułu dokonania po dniu 1 stycznia 2011 r.
ewentualnego zbycia udziałów (akcji) posiadanych w spółkach mających
osobowość prawną w celu ich umorzenia, należy rozpoznawać na zasadach
ogólnych, zgodnie z art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera
definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym
zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń,
zaliczanych do tej kategorii. Zgodnie z ww. przepisem, przychodami, z
zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane
pieniądze, wartości pieniężne, wartość otrzymanych nieodpłatnie lub
częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, wartość innych nieodpłatnych lub
częściowo odpłatnych świadczeń, wartość umorzonych lub przedawnionych
zobowiązań (art. 12 ust. 1 pkt 1-3 powołanej ustawy). Na podstawie art.
12 ust. 1 omawianej ustawy można stwierdzić, że co do zasady przychodem
jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego
aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak
własną.
Artykuł 12 ust. 4 pkt 3 ww. ustawy stanowi, iż do
przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w
spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce, w tym kwot
otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu
umorzenia tych udziałów (akcji) oraz wartości majątku otrzymanego w
związku z likwidacją osoby prawnej – w części stanowiącej koszt ich
nabycia bądź objęcia, a także zwróconych udziałowcom (akcjonariuszom)
dopłat wniesionych do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami – w
wysokości określonej w złotych na dzień ich faktycznego wniesienia.
Wydatki
na nabycie udziałów w spółce stają się kosztem uzyskania przychodu
dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1
pkt 8 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków
na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów
albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków
na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach
kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z
odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów
wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów
wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek
uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek
uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w
funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.
W myśl art. 15
ust. 1l ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w przypadku
umorzenia udziałów (akcji) objętych w zamian za wkład niepieniężny albo
ich zbycia na rzecz spółki w celu ich umorzenia, do ustalenia kosztu, o
którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 3, przepisy ust. 1k stosuje się
odpowiednio.
Jednym z przepisów o charakterze szczególnym w
stosunku do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
jest art. 14. W myśl ust. 1 tego artykułu, przychodem z odpłatnego
zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4, jest ich
wartość wyrażona w cenie określonej w umowie - jeżeli jednak cena bez
uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy
lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości
rynkowej.
Na mocy ust. 2 tego artykułu, wartość rynkową, o której
mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen
rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju
i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia
oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
Stosownie natomiast do
art. 14 ust. 3 omawianej ustawy, jeżeli wartość wyrażona w cenie
określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy
lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub
wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej
od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania
zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie
ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi
wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość
określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w
cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.
Użyte
przez ustawodawcę pojęcie „odpłatnego zbycia” obejmuje zarówno
klasyczną sprzedaż, czyli zobowiązanie się zbywcy do przeniesienia na
nabywcę prawa własności rzeczy lub prawa majątkowego w zamian za
zobowiązanie się nabywcy do zapłaty ceny ustalonej przez strony w
umowie, jak i czynności prawne o podobnym charakterze (zamiana, inna
umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy lub praw
majątkowych). W szczególności, posługując się terminem „wartość wyrażona
w cenie”, przepisy nie przesądzają o dopuszczalnej formie zapłaty tej
należności. Może ona nastąpić zarówno w pieniądzu, jak i w innej
postaci, np. w formie zwolnienia zbywającego z ciążących na nim
zobowiązań wobec nabywcy lub przeniesienia na niego prawa własności
rzeczy. Każde z wymienionych rozwiązań będzie prowadziło do uiszczenia
„ceny” zbywanej rzeczy lub prawa majątkowego.
Regulacja zawarta w
art. 14 odnosi się zatem do przychodu ze zbycia rzeczy lub praw
majątkowych, statuując zasadę, że przychodem z tego tytułu jest wartość
określona przez strony w umowie jako cena zbycia. Jednocześnie, pozwala
organom podatkowym, w przypadku spełnienia wskazanych w ustawie
przesłanek, na określenie przychodu w innej wysokości - odpowiadającej
wartości rynkowej przedmiotu zbycia. Rolą organów podatkowych nie jest
przy tym określenie wartości wyrażonej w cenie, ale wartości rynkowej
zbywanej rzeczy bądź prawa majątkowego.
Jeżeli zatem, „cena” bez
uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej zbywanych
rzeczy lub praw, przychód może zostać określony przez organ podatkowy w
wysokości uwzględniającej wartość rynkową przedmiotu zbycia (art. 14
ust. 1 ustawy podatku dochodowym od osób prawnych). Sposób określania
wartości rynkowej zbywanych składników majątku normuje przy tym art. 14
ust. 2 ww. ustawy, natomiast zasady postępowania organu podatkowego w
sytuacji, gdy wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie
odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw – art. 14 ust. 3 tej
ustawy.
Innymi słowy, zasadą jest, że przychodem ze zbycia
udziałów/akcji w celu ich dobrowolnego umorzenia jest wartość wyrażona w
cenie określonej w umowie. Możliwość ustalenia przychodu w innej
wysokości jest natomiast odstępstwem od tej zasady – uprawnieniem
przysługującym właściwym organom podatkowym, w sytuacji, gdy wartość
zbywanych udziałów/akcji, wyrażona w „cenie” określonej w umowie w
sposób znaczny (dość duży, istotny, wyróżniający się) odbiega od
wartości rynkowej przedmiotu zbycia i jednocześnie nie znajduje to
uzasadnionych (opartych na obiektywnych racjach, podstawach) przyczyn.
Ustawa
nie określa przy tym warunków uznania omawianej różnicy za „znaczną”.
Oceniając tę kwestię, organ podatkowy powinien w szczególności rozważyć
kwestię relacji wartości, jakie pojawiły się w związku z daną operacją
zbycia udziałów/akcji.
Ustawodawca nie wskazał również, jakie
okoliczności uzasadniać mogą istnienie ww. znacznej różnicy wartości.
Podatnik może zatem powoływać wszelkie powody/argumenty/racje,
stanowiące zasadny powód istotnego zróżnicowania wartości nominalnej
zbywanych udziałów w stosunku do wartości przedmiotu wniesionego wkładu.
Należy
przy tym podkreślić, że ocena, czy w danym stanie faktycznym zbywany
udział został wyceniony według wartości rynkowej, doszło do powstania
„znacznej” różnicy wartości nominalnej udziałów oraz wartości rynkowej
przedmiotu wkładu oraz czy istniały uzasadnione przyczyny jej powstania,
pozostaje w gestii właściwego organu podatkowego i jest dokonywana w
ramach stosownej procedury. Kompetencja organów podatkowych do
odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1–3 ustawy o podatku dochodowego
od osób prawnych, dla potrzeb ustalenia przychodu z art. 14 ust. 1 pkt 1
tej ustawy została w sposób wyraźny wskazana przez ustawodawcę w treści
tych przepisów.
Reasumując, w przypadku umorzenia dobrowolnego
dochodzi do zbycia udziałów na rzecz spółki. Przychód z tytułu zbycia
udziałów posiadanych w spółkach mających osobowość prawną w celu ich
umorzenia, należy rozpoznać na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 12
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zawarte w art. 12. ust. 1
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zastrzeżenie oznacza, że w
omawianej sytuacji umorzenia dobrowolnego za wynagrodzeniem zastosowanie
znajduje art. 14 ww. ustawy.
Wobec powyższego, zbycie udziałów w
celu dobrowolnego ich umorzenia za wynagrodzeniem spowoduje po stronie
Wnioskodawcy powstanie dochodu z tego tytułu w rozumieniu przepisów
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w wysokości różnicy
pomiędzy otrzymanym wynagrodzeniem oraz kosztem nabycia umarzanych
udziałów. W omawianej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 14 ustawy o
podatku dochodowym od osób prawnych.
Nie można zatem, zaakceptować
stanowiska prezentowanego przez Wnioskodawcę, że – wbrew literalnemu
brzmieniu art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych –
przepisy art. 14 ust. 1 zdanie 2, ust. 2 i ust. 3 nie mogą mieć
zastosowania w sprawie omawianego zbycia udziałów.
Nakaz
odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 omawianej ustawy nie prowadzi
natomiast do ustalania przez organ innej niż określona przez strony
transakcji wartości nominalnej udziałów, ani do „automatycznego”
ustalania przychodu z każdego zbycia udziałów (akcji) w wartości
rynkowej. W szczególności, przepisy te nie ingerują w treść czynności
pomiędzy wspólnikiem a spółką, ale skupiają się wyłącznie na skutkach
podatkowych tych czynności.
Powołane przez Wnioskodawcę orzeczenie
sądu administracyjnego, pismo Ministra Finansów i interpretacje
indywidualne zostały wydane w innych stanach faktycznych i prawnych.
Interpretacja
dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu
prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie
przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację
przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę
wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), po uprzednim
wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni
od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej
wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi –
t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch
egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia
doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a
jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie
sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww.
ustawy).